Kolizje i wypadki drogowe – poradnik praktyczny
Jako adwokaci z wieloletnim doświadczeniem w sprawach komunikacyjnych w Poznaniu i całej Wielkopolsce, często spotykamy się z niepewnością klientów co do prawnej kwalifikacji zdarzenia drogowego. Rozróżnienie między kolizją a wypadkiem ma fundamentalne znaczenie dla konsekwencji prawnych.
Różnica między kolizją a wypadkiem
Kolizja drogowa to zdarzenie, w którym:
- Powstały jedynie szkody materialne (uszkodzenie pojazdów, infrastruktury drogowej)
- Nikt nie odniósł obrażeń lub obrażenia były lekkie (do 7 dni)
- Stanowi wykroczenie zagrożone mandatem i punktami karnymi
Wypadek drogowy to zdarzenie, w którym:
- Co najmniej jedna osoba odniosła obrażenia skutkujące naruszeniem czynności narządu ciała lub rozstrojem zdrowia trwającym dłużej niż 7 dni
- Stanowi przestępstwo zagrożone karą pozbawienia wolności do 3 lat (a w przypadku wypadku ze skutkiem śmiertelnym nawet do 8 lat)
Z naszej praktyki w Poznaniu wynika, że kierowcy często nie zdają sobie sprawy, jak cienka jest granica między wykroczeniem a przestępstwem, zwłaszcza że ostateczna kwalifikacja zależy od opinii lekarskiej dotyczącej obrażeń poszkodowanych.
Postępowanie bezpośrednio po zdarzeniu drogowym
Pierwsze kroki po kolizji
W przypadku kolizji należy:
- Zatrzymać pojazd i wyłączyć silnik
- Upewnić się, czy nikt nie odniósł obrażeń
- Włączyć światła awaryjne i zabezpieczyć miejsce zdarzenia – ustawić trójkąt ostrzegawczy (w terenie zabudowanym 30-50 m od pojazdu, poza terenem zabudowanym 100 m, na autostradzie 200 m)
- Ocenić skalę zdarzenia – jeśli są jakiekolwiek wątpliwości co do obrażeń uczestników, należy wezwać pogotowie i policję
- Nie zmieniać położenia pojazdów do czasu przyjazdu policji lub wykonania dokumentacji fotograficznej, chyba że blokują ruch i stwarzają zagrożenie
Z naszego doświadczenia w sprawach prowadzonych dla mieszkańców Poznania i okolic (Swarzędz, Luboń, Tarnowo Podgórne) wynika, że dokumentacja fotograficzna wykonana bezpośrednio po zdarzeniu jest często kluczowym dowodem w postępowaniu odszkodowawczym.
Postępowanie po wypadku drogowym
W przypadku wypadku drogowego należy:
- Zatrzymać pojazd i wyłączyć silnik
- Zabezpieczyć miejsce wypadku – włączyć światła awaryjne, ustawić trójkąt ostrzegawczy
- Udzielić pierwszej pomocy rannym – jeśli posiadamy odpowiednie umiejętności
- Wezwać służby ratunkowe – pogotowie (999 lub 112) i policję (997 lub 112)
- Nie zmieniać położenia pojazdów i ich fragmentów do czasu przyjazdu policji
- Pozostać na miejscu zdarzenia – opuszczenie miejsca wypadku stanowi przestępstwo znacznie zaostrzające odpowiedzialność karną
Jako adwokaci z praktyki w Poznaniu szczególnie przestrzegamy przed opuszczeniem miejsca wypadku – jest to jeden z najpoważniejszych błędów, jaki może popełnić kierowca. Ucieczka z miejsca wypadku nie tylko znacząco zaostrza odpowiedzialność karną, ale także praktycznie przekreśla szanse na łagodniejszy wyrok.
Wezwanie policji – kiedy jest konieczne?
Nie zawsze konieczne jest wzywanie policji po kolizji drogowej. Możemy odstąpić od wzywania funkcjonariuszy, gdy:
- Sytuacja jest jednoznaczna, a sprawca przyznaje się do winy
- Nie ma osób rannych
- Szkody materialne są niewielkie
- Kierowcy są trzeźwi i posiadają ważne dokumenty
W pozostałych przypadkach zdecydowanie zalecamy wezwanie policji, szczególnie gdy:
- Są osoby ranne (nawet z pozornie lekkimi obrażeniami)
- Zachodzi podejrzenie, że któryś z kierowców jest pod wpływem alkoholu lub środków odurzających
- Sprawca nie przyznaje się do winy lub istnieją wątpliwości co do przebiegu zdarzenia
- Jeden z uczestników nie posiada ważnego OC
- Uczestnikiem zdarzenia jest pojazd na zagranicznych numerach rejestracyjnych
- Doszło do uszkodzenia infrastruktury drogowej lub mienia poza pojazdami
- Pojazdy blokują ruch i stwarzają zagrożenie dla innych uczestników ruchu
Z naszej praktyki w Poznaniu wynika, że wezwanie policji znacząco upraszcza późniejsze postępowanie odszkodowawcze, gdyż notatka policyjna stanowi istotny dowód dla ubezpieczyciela.
Dokumentacja zdarzenia drogowego
Co dokumentować na miejscu kolizji?
Na miejscu kolizji należy zadbać o zebranie następujących informacji i dowodów:
Dane uczestników zdarzenia:
- Imię i nazwisko kierowcy/kierowców
- Adres zamieszkania, numer telefonu
- Numer i seria dowodu osobistego
- Numer prawa jazdy
Dane pojazdów:
- Marka, model, kolor
- Numer rejestracyjny
- Numer VIN (jeśli to możliwe)
Dane dotyczące ubezpieczenia:
- Nazwa towarzystwa ubezpieczeniowego
- Numer polisy OC
- Okres ubezpieczenia
Dokumentacja fotograficzna:
- Ogólny widok miejsca zdarzenia z różnych perspektyw
- Pozycje pojazdów względem siebie i drogi
- Szczegółowe zdjęcia uszkodzeń wszystkich pojazdów
- Ślady na jezdni (hamowania, wycieku płynów)
- Znaki drogowe i oznakowanie w miejscu zdarzenia
- Warunki pogodowe i drogowe (jeśli miały wpływ na zdarzenie)
Dane świadków:
- Imiona i nazwiska
- Numery telefonów
- Adresy e-mail lub adresy zamieszkania
W naszej praktyce w Poznaniu niejednokrotnie przekonaliśmy się, jak istotna jest dokładna dokumentacja miejsca zdarzenia. Często to właśnie zdjęcia wykonane przez uczestników bezpośrednio po kolizji przesądzały o odpowiedzialności w sytuacjach spornych.
Oświadczenie o zdarzeniu drogowym
Jeśli nie wzywamy policji, konieczne jest sporządzenie oświadczenia o zdarzeniu drogowym (tzw. wspólne oświadczenie sprawcy i poszkodowanego). Powinno ono zawierać:
- Datę, godzinę i dokładne miejsce zdarzenia
- Dane osobowe uczestników (jak wymienione wyżej)
- Dane pojazdów (jak wymienione wyżej)
- Dane ubezpieczycieli (jak wymienione wyżej)
- Szczegółowy opis okoliczności zdarzenia – najlepiej ze schematycznym rysunkiem
- Informacje o widocznych uszkodzeniach pojazdów
- Podpisy wszystkich uczestników zdarzenia
Warto mieć w pojeździe gotowy formularz oświadczenia – można go pobrać ze strony internetowej swojego ubezpieczyciela lub kupić w formie gotowego druku w księgarni.
Z naszego doświadczenia wynika, że warto wykonać dwie kopie oświadczenia – po jednej dla każdej ze stron. Sugerujemy również, aby przed podpisaniem dokładnie przeczytać jego treść i upewnić się, że wszystkie informacje są zgodne z prawdą.
Zgłoszenie szkody do ubezpieczyciela
Terminy zgłoszenia szkody
Po kolizji lub wypadku drogowym należy jak najszybciej zgłosić szkodę do odpowiedniego ubezpieczyciela:
- Przy szkodzie z OC sprawcy – do jego ubezpieczyciela
- Przy szkodzie z własnego AC – do swojego ubezpieczyciela
Chociaż przepisy nie określają sztywnego terminu na zgłoszenie szkody z OC, z naszej praktyki w Poznaniu i okolicach wynika, że warto zrobić to jak najszybciej, najlepiej w ciągu 7 dni od zdarzenia. W przypadku szkody z własnego AC, ogólne warunki ubezpieczenia (OWU) zazwyczaj określają termin 3-7 dni.
Dokumenty potrzebne do zgłoszenia szkody
Przy zgłaszaniu szkody do ubezpieczyciela należy przygotować:
Podstawowa dokumentacja:
- Wypełniony formularz zgłoszenia szkody (dostępny na stronie ubezpieczyciela)
- Kopię dokumentów pojazdów (dowód rejestracyjny, polisa OC/AC)
- Dokumentację zdarzenia (notatka policyjna lub oświadczenie o zdarzeniu drogowym)
- Zdjęcia z miejsca zdarzenia i uszkodzeń
- Kopię prawa jazdy kierującego pojazdem w momencie zdarzenia
- Dane świadków (jeśli byli)
W przypadku szkody osobowej (wypadek) dodatkowo:
- Dokumentację medyczną – zaświadczenia lekarskie, wypisy ze szpitala, wyniki badań
- Zaświadczenia o czasowej niezdolności do pracy
- Rachunki za leczenie, rehabilitację, leki
Jako adwokaci z praktyki w Poznaniu podkreślamy, że w przypadku szkód osobowych warto zachować absolutnie wszystkie dokumenty medyczne i rachunki – nawet te pozornie mało istotne mogą mieć znaczenie przy ustalaniu wysokości odszkodowania i zadośćuczynienia.
Samochód zastępczy i inne roszczenia
Z tytułu szkody komunikacyjnej, oprócz kosztów naprawy pojazdu, poszkodowanemu przysługują również inne roszczenia, o których ubezpieczyciele często “zapominają” poinformować. Należą do nich:
- Zwrot kosztów samochodu zastępczego – przez cały okres naprawy, a nawet dłużej, jeśli pojazd jest niezbędny do codziennego funkcjonowania (np. dojazdu do pracy)
- Zwrot kosztów holowania i parkingu – jeśli pojazd nie nadawał się do dalszej jazdy
- Odszkodowanie za utratę wartości pojazdu – dotyczy głównie nowszych pojazdów (do 5-6 lat)
- Zwrot kosztów prywatnych opinii rzeczoznawców – jeśli były niezbędne do ustalenia odpowiedzialności lub wysokości szkody
- Zwrot utraconych korzyści – np. w przypadku taksówkarza, który nie mógł zarabiać w okresie naprawy pojazdu
W naszej praktyce adwokackiej w Poznaniu często spotykamy się z sytuacją, gdy poszkodowani nie wiedzą o wszystkich przysługujących im roszczeniach i zadowalają się jedynie podstawowym odszkodowaniem za naprawę pojazdu.
Dochodzenie roszczeń po wypadku z obrażeniami
W przypadku wypadku drogowego, w którym doznałeś obrażeń ciała, przysługują Ci dodatkowe roszczenia:
Zadośćuczynienie za doznaną krzywdę – ból, cierpienie, dyskomfort psychiczny
Odszkodowanie za szkodę majątkową:
- Koszty leczenia i rehabilitacji
- Koszty dojazdów na leczenie
- Koszty leków i środków medycznych
- Koszty opieki osób trzecich
- Utracone zarobki
Renta wyrównawcza – w przypadku utraty zdolności do pracy lub jej ograniczenia
Zwrot kosztów przystosowania mieszkania – w przypadku trwałego uszczerbku na zdrowiu
Z naszego doświadczenia w prowadzeniu spraw dla poszkodowanych z Poznania i okolic wynika, że ubezpieczyciele często znacząco zaniżają wysokość zadośćuczynienia, proponując kwoty stanowiące zaledwie 30-40% tego, co można uzyskać na drodze sądowej.
Praktyczny terminarz działań po kolizji lub wypadku
Bezpośrednio po zdarzeniu:
- Zabezpiecz miejsce zdarzenia
- Udziel pomocy poszkodowanym (w przypadku wypadku)
- Wezwij służby ratunkowe i policję (jeśli to konieczne)
- Zbierz dane uczestników i świadków
- Wykonaj dokumentację fotograficzną
W ciągu 24-48 godzin:
- Zgłoś szkodę do ubezpieczyciela
- Jeśli doznałeś obrażeń, udaj się do lekarza i uzyskaj dokumentację medyczną
- Wykonaj dodatkowe zdjęcia uszkodzeń pojazdu (w dobrym świetle)
W ciągu 7 dni:
- Skompletuj dokumenty potrzebne do likwidacji szkody
- Weź udział w oględzinach pojazdu przez rzeczoznawcę
- W przypadku szkody osobowej zbieraj wszystkie rachunki za leczenie
Po otrzymaniu decyzji ubezpieczyciela:
- Sprawdź, czy wszystkie uszkodzenia zostały uwzględnione
- Jeśli wycena jest zaniżona, złóż odwołanie (zwykle masz na to 30 dni)
- Rozważ konsultację z adwokatem
W dłuższej perspektywie:
- W przypadku szkody osobowej monitoruj stan zdrowia i zachowuj dokumentację medyczną
- Pamiętaj o terminie przedawnienia roszczeń (3 lata od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i osobie zobowiązanej do jej naprawienia)
Potrzebujesz pomocy prawnej jako kierowca? Skontaktuj się z Kancelarią w Poznaniu: Adwokat Michalina Koligot i Adwokat Marta Krzyżanowicz Kancelaria Prawna “Adwokat dla Kierowcy” ul. Adama Mickiewicza 18 lokal nr 3, 60-834 Poznań tel. +48 795 001 536 www.adwokatdlakierowcy.pl